ایرج بسطامی / داستان زندگی پرشور و غم استعداد ناکام ایران + فیلم
زندگی نامه ایرج بسطامی خواننده موسیقی سنتی ایران + فیلم / اگر زلزله رخ نداده بود یا آن شب ایرج در بم نبود، ایران ِ امروز میتوانست همچنان از صدایی که شجریان آن را گوهر کمیاب میدانست، لذت ببرد.
در میان خوانندگان موسیقی سنتی ایران صداهای مختلفی پیدا میشود که هر کدام سلیقههای متفاوتی را به خود جلب کرده است. در این میان کمتر صدایی را میتوان یافت که با وجود همدوره بودن با چند تن از بزرگان موسیقی سنتی ایران، بتواند استعداد خود را نشان دهد و پیشرفت کند.
فیلم: روایت زندگی نامه ایراج بسطامی
دانلود فیلم زندگی نامه هنری ایرج بسطامی
زندگی نامه ایرج بسطامی
او همچنین نزد عمویش یدالله بسطامی به فراگیری موسیقی پرداخت. یدالله بسطامی از استادان چیره دست و معلم موسیقی آن دوران بود. از این رو با تشکیل گروه موسیقی، ایرج بسطامی نیز به آنها ملحق شد و در رادیو و تلویزیون آن زمان به خواندن موسیقی پرداخت.
آشنایی ایرج بسطامی با محمدرضا شجریان و پرویز مشکاتیان
پرویز مشکاتیان از آشنایی با ایرج بسطامی چنین میگوید:
اولین بار ایرج را در خانه محمدرضا شجریان دیدم. در آن زمان ما چاووش را داشتیم. به خاطر شرایط اجتماعی آن زمان به خوانندههای بیشتری با صداهای متفاوت نیاز داشتیم. من پشت در کلاس آواز استاد شجریان نشسته بودم تا هنرجوها مرا نبینند. ایرج آنقدر پاک و آرام بود که اصلا سرش را بلند نمیکرد و متأسفانه شـرایط جـوری بـود که قدرش آنجور که باید، شناخته نشد و خودش آنقدر متین بود که در نهایت بـه هـر کاری تن نداد و این برای رسیدن به هدف متعهدانه و متفکرانه، ارزش محسوب مـیشود.
آشنایی با بسطامی و شناسایی استعداد بینظیر ایرج در آواز، مشکاتیان را بر آن داشت که ضمن انتقال تجربیاتش به این آوازخوان تازهکار، با او همکاریهای درخشانی نیز داشته باشد.
آغاز فعالیت هنری بسطامی
آلبومهایی نظیر سکوت، افشاری مرکب، افق مهر، مژده بـهار، تـحریر خـیال، رقص آشفته و فسانه، از جمله آثار ماندگار استاد بسطامی است.
آهـنگ مژده بهار، برای نخستین بار در کـنسرتهای اروپا اجرا و سپس در ایران ضبط شد. افق مهر نیز آهنگی بود که از اشعار خواجوی کرمانی برگزید و پرویز مشکاتیان کار ساخت آن را انجام داد و بسطامی آن را با صدای دلنشینش خواند.
تصنیف ‘وطن من’ اثر بسطامی و مشکاتیان، سرود ملی ایران در یونسکو
در میان قطعات این آلبوم، تصنیف وطن من از طرف سازمان یونسکو به عنوان سرود ملی اعلام شد. مشکاتیان تنها افتخار زندگیاش را ملی شدن ترانه وطن من با صدای بسطامی در سازمان یونسکو میدانست.
بشنوید تصنیف “وطن من” از ایرج بسطامی
دانلود تصنیف وطن مناخلاق و و توجه به اصل هنر
آهنگ جاودان گلپونهها از آلبوم رقص آشفته ایرج بسطامی
گلپونههای وحشی یکی از زیباترین و معروفترین آثار ایرج بسطامی است که به خصوص بعد از درگذشت او طی حادثه زلزله بم، آوازهای ملی یافت. نسخه اصلی و استودیویی این تصنیف در همین آلبوم و نسخههای کوتاهتر مربوط به اجراهای زنده در آلبومهای «رقص آشفته» و «کنسرت گلپونهها ۱» منتشر شده است.
بسطامی در آلبوم رقص آشفته با ترجیعبند “من ماندم تنهایتنها” و در مجموعهی افق مهر با “ای خوشا مست و خراب اندر خربات آمده” بر سر زبانها افتاد.
بشنوید: صدای زیبای بسطامی در تصنیف ماندگار گلپونهها:
دانلود تصنیف گلپونه هادرگذشت و خاموشیِ صدای جادویی
ایرج بسطامی که در زادگاهش شهر بم سکونت داشت، پنجم دی ماه ۱۳۸۲ زیر آوار زلزلهی فاجعهبار بم ماند و درگذشت.
واکنش ها به مرگ ناباورانهی ایرج بسطامی
پایاندغمانگیز زندگی بسطامی نه تنها داغ مردم مصیبتزدهی بم را دو چندان کرده بود، بلکه جامعهی هنری موسیقی ایران را نیز در شوک فرو برد.
محمدرضا شجریان: «ایرج بسطامی ۶ سال شاگرد من بود. تا میانه دوره عالی هم با من کار کرد. آینده خوبی برایش پیشبینی میکردم. گلی بود که خیلی زود پرپر شد.»
پرویز مشکاتیان: «ایرج خیلی پتانسیل داشت. وقتی میگویم خیلی واقعاً اعتقاد دارم چون من در هیچ زمینهای اغراق نمیکنم. ایرج یک حنجره استثنایی بود، حیف.»
ایرج خواجهامیری: «صدایش خاص و تکرار نشدنی است. گامهایی که میخواند را کمتر کسی میتوانست بخواد ولی خشم طبیعت آن را از ما گرفت»
شهرام ناظری: «زود رفت، من صدای بسطانی را میپسندیدم. به نظرم امتیاز وی در این بود که در میان خوانندگان همسن و سال خود که اکثراً راه تقلید را پیشه کار خود ساخته بودند وی مقلد نبود و همین امتیاز بسیار بزرگی برای یک خواننده است. در ضمن ایرج بسطامی سعی داشت احساس منطقه، قومیت و جغرافیای دیار خویش را در صدایش نمایان سازد. همچنین در آثار پرویز مشکاتیان و محمدرضا درویشی آن حس صدای ایرج بسطامی کاملاً نمایان است.»
حسین پرنیا: «ایرج بسطامی این خصیصه را داشت که واقعاً آنقدر تمیز کار میکرد که کار خیلی راحت و به زیبایی هرچه تمامتر خوانده میشد و یک ذره تحریر یا خوانشی این طرف آن طرف نمیشد. ایرج بعضی اوقات دو برداشت میخواند و هردو آنقدر زیبا بودند که ما نمیدانستیم کدام را انتخاب کنیم و روی موسیقی بگذاریم.»
هوشنگ جاوید: «یقیناً ما به این زودی چهرهای مثل بسطامی را نخواهیم داشت و کاش این گوهر در زمان خودش بیشتر درک میشد و حال چه فایده دارد که ما در رثای او سخنها بسراییم و از خوبیهای او بگوییم. ایرج بسیار متواضع و مردمدار و درویش مسلک و خاکی بود و از یک اهلیت خاص برخوردار بود و کمتر کسی در این عصر مثل بسطامی است که این ویژگی را داشته باشد.»
منابع زندگی نامه ایرج بسطامی:
۱- سکوت گویا؛ کتابی کامل درباره بسطامی
۲- وب سایت رسمی بنیاد فرهنگی ایرج بسطامی
۳- ماهنامه مهر، شماره سی و یکم، ۱۳ دی۱۳۸۲،ص۲۲
۴- کتاب ماه هنر، بهمن ۱۳۸۷ خورشیدی
۵- فیاض، محمدرضا، موسیقی آوازی ایران: دیدگاه تاریخی، آوار خوانی، آوار شکافی