معرفی ۵ نماینده مردم بم در ۱۱ دوره از مجلس شورای اسلامی
1 شهریور 1401
فیلم / آش دهنسوز: روایتی از نبردهای سیاسی اصلاحطلبان و اصولگرایان برای تصاحب کرسی نمایندگی بم در مجلس شورای اسلامی
از منطقه ‘بم بزرگ’ در طول ۴۰ سال پس از انقلاب مجموعا ۵ نفر کرسی نمایندگی در “مجلس شورای اسلامی” را بهدست آوردهاند. طی اینسالها ۱۱ دوره از مجلس تشکیل شده که اصلاحطلبان ۴ دوره و اصولگرایان ۷ دوره از آن را در اختیار داشتند.
منطقه بم بزرگ: شهرستان بم و مناطقی که طی سالهای مختلف از آن جدا شدهاند.
فیلم / کرسی نمایندگی بم؛ آش دهنسوز اصلاحطلبان و اصولگرایان
علیرضا یارمحمدی نماینده مردم بم در دوره اول شورای اسلامی
اولین انتخابات مجلس پس از روی کار آمدن “جمهوری اسلامی” اسفندماه ۵۸ برگزار شد که طی آن علیرضا یارمحمدی اولین فاتح جدال سیاسی بم بود و بعنوان نخستین نماینده بم وارد پارلمان شد. یارمحمدی متولد تهران بود و اولین فرمانده نظامی بم ِ بعد از انقلاب نیز بهشمار میرود.
اکثر نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی، از زندانیان سیاسی حکومت پهلوی بودند از جمله یارمحمدی؛ او بههمراه احمد توکلی که از اصولگرایان تندرو شناخته میشود؛ در یک بند زندانی بودند و هر دو نیز در انتخابات ۵۸ وارد مجلس شدند. رئیس آن دوره هاشمی رفسنجانی بود.
حاتم نارویی دومین نماینده مردم بم در مجلس شورای اسلامی
در انتخابات دوره دوم مجلس “حاتم نارویی” که از اصولگرایان معتدل بود، کرسی نمایندگی بم را کسب کرد. نارویی دوران پهلوی در فعالیتهای ضدحکومتی حضور داشت و زمان تبعید آیتالله خامنهای به ایرانشهر و جیرفت؛ با وی آشنا شده و به جمع مبارزین میپیوندد.
مجید دبستانی نماینده مردم بم در مجلس سوم، چهارم و پنجم
فروردین ۱۳۶۷ انتخابات سومین دوره مجلس برگزار شد که طی آن مجید دبستانی عضو جبهه اصلاحات به مجلس راهیافت. دبستانی همچنین در انتخابات دورههای چهارم و پنجم نیز پیروز رقابتها شد و تا خرداد ۷۹ کرسی نمایندگی بم را در اختیار داشت. حضور ۱۲ ساله وی در مجلس، با دورههای ریاستجمهوری هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی همزمان بود و منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید بم در همین ایام تاسیس شد.
دوره ششم مجلس و بازگشت حاتم نارویی
خردادماه ۱۳۷۹ و درحالی که دولت اصلاحطلب ِ خاتمی قدرت را در دست داشت و اکثریت مطلق نمایندگان مجلس ششم را نیز اصلاحطلبان به ریاست کروبی تشکیل میدادند؛ در بم اما حاتم نارویی عضو جریان اصولگرا موفق شد کرسی پارلمان را بهدست آورد.
مجلس ششم هنوز به پایان نرسیده بود که زلزله دیماه ۸۲ رخ داد؛ دوماه بعد از زلزله، انتخابات هفتمین دوره مجلس برگزار شد اما از بم جز “خرابهای زیر آوار” چیزی باقی نمانده بود و به همین دلیل انتخابات در این شهر برگزار نشد.
دوره هفتم مجلس و آغاز بلاتکلیفی بم
مجلس هفتم از خرداد ۸۳ با حضور حداکثری اصولگرایان آغاز بهکار کرد و غلامعلی حدادعادل که ریاست را برعهده داشت، بعنوان نماینده افتخاری مردم بم تا زمان برگزاری انتخابات میاندورهای معرفی شد.
انتخاباتی که ابطال شد
انتخابات میاندورهای بم خرداد ۸۴ برگزار شد که البته جنجالی و بینتیجه پایان یافت! در این انتخابات حبیبالله نیکزادیپناه کاندیدای اصلاحطلبان حداکثر آرای ماخوذه را بهدست آورد اما بازشماری آرا توسط هیات نظارت؛ خبر از بروز تخلفات گسترده میداد و طبق اعلام بازرسین وزارت کشور بسیاری از صندوقهای رایگیری با”برگههای بدون مهر” پر شده بودند. نهایتا شورای نگهبان حکم به ابطال انتخابات میاندورهای بم داد و بمیها علیرغماینکه با شرایط پس از زلزله، نیاز ویژهای به حضور در مجلس داشتند اما همچنان تنها شهر بدون نماینده باقی ماندند.
اولین ورود غضنفرآبادی به مجلس با انتخابات میاندورهای سال ۸۵
آذرماه ۸۵ درحالیکه فقط ۱۸ ماه به پایان مجلس هفتم زمان باقی مانده بود، انتخابات میاندورهای دیگری برگزار گردید که با پیروزی حجتالاسلام موسی غضنفرآبادی از حزب اصولگرا همراه بود و به این ترتیب شهر بم پس از ۲ سال و نیم وقفه، صاحب کرسی نمایندگی مجلس شد.
غضنفرآبادی دورههای هشتم و نهم مجلس را هم تصاحب کرد
در انتخابات مجلس هشتم که اسفند ۸۶ برگزار شد غضنفرآبادی موفق شد “اصغر مَکارِم نماینده طیف اصلاحطلبان” را شکست داده و کرسی نمایندگی را حفظ کند.
غضنفرآبادی سال ۱۳۹۰ و طی انتخابات نهمین دوره مجلس در رقابت با نیکزادیپناه پیروز شد تا همچنان نماینده بمیها باشد. مجلس نهم اگرچه در اختیار اکثریت اصولگرا بود اما اعضای این حزب در حمایت از حدادعادل و علی لاریجانی، به دو فراکسیون تجزیه شدند و این اختلافات یکی از عوامل شکست جریان اصولگرایی در انتخابات دوره بعدی بود.
حبیبالله نیکزادیپناه پیروز انتخابات مجلس دهم
اسفند ۹۴ اوضاع برای غضنفرآبادی و دیگر اصولگرایان بسیار سخت شد چراکه دولت در اختیار اصلاحطلبان بود و در بم اتحاد آقایان توسلی، مکارم، دبستانی و نیکزادی، “ائتلاف تمدن” را بوجود آورد و از آنجا که جو سیاسی کل کشور مخالف اصولگرایان بود، نیکزادی موفق شد غضنفرآبادی را شکست دهد و بعنوان عضوی از “لیست سراسری امید” راهی مجلس دهم شود.
اتحاد اصلاحطلبان بم دوام زیادی نداشت؛ چندماهی از حضور نیکزادی در مجلس نمیگذشت که “اعضای ائتلاف” در بسیاری از موضوعات از جمله ‘عزل و نصب مدیران شهری’ به اختلافنظرهای بسیاری با نماینده برخوردند. دامنه اختلافات درون خانوادگی جریان اصلاحات روز به روز بیشتر شد تا جایی که در انتخابات دوره بعد، مردم بم شاهد عجیبترین رخدادهای انتخاباتی بودند.
مجلس یازدهم: بازگشت غضنفرآبادی به مجلس با حمایت مخالفین سابق!
در انتخابات یازدهمین دوره مجلس؛ برخی از اصلاحطلبانی که دوره قبل حمایت از نیکزادی و ائتلاف تمدن را نجاتدهنده بم میدانستند؛ اینبار اما از “غضنفرآبادی کاندیدای وابسته به اصولگرایان” حمایت کردند. این انتخابات ۲ اسفند ۹۸ برگزار گردید که به دلایل متعددی از جمله گرانیها، ناامیدی مردم از دولت، دلخوری عمومی از حوادث آبان و همچنین آغاز شیوع کرونا باعث شد تا کمترین میزان مشارکت عمومی طی ادوار گذشته ثبت شود. در بم حجتالاسلام موسی غضنفرآبادی برای چهارمین بار توانست کاندیدایی از اصلاحطلبان را شکست دهد.
بم ِ بعد از زلزله؛ قربانی جدال گروههای سیاسی اصلاحطلب و اصولگرا
صحنه سیاسی و اجتماعی “بم ِ بعد از زلزله” همواره به محلی برای کشمکش اصلاحطلبان و اصولگرایانی تبدیل شده که طی ۲۰ سال گذشته با وعدههای فراوان، کرسی مجلس و یا شورای شهر را بهدست میآورند اما پس از کسب “پست و مقام” عمل به وعدهها را فراموش میکنند.
بمیها همواره امید زیادی داشتند تا از طریق مجلس بعنوان نهادی که در ‘راس امور است’ بتوانند حل مشکلات بیشمار شهر ویرانشدهی خود را مطالبه کنند اما قربانی گروههای سیاسی شدند که یکبار با “ائتلاف تمدن” و بار دیگر با “میثاق برادری”، از مردم برای پیشبرد برنامههایشان استفاده بردند.